پیامدهای ترسناک آتش‌سوزی جنگل‌ها/ زاگرس دیگر احیا نمی‌شود
نابودی بخشی از درختان و پوشش گیاهی زاگرس براثر آفات تنها پیامدهای اتفاقات اخیر نیست، بلکه آتش‌سوزی یک جنگل می‌تواند پیامدهای بلندمدتی نیز به همراه داشته باشد.
به گزارش پایگاه خبری بلور گچساران، استان کهگیلویه و بویراحمد دارای یک میلیون 426هزارو 300 هکتار منابع ملی بوده که از این سطح 873هزار و600 هکتار(53درصد مساحت کل استان) را جنگل و 552 هزارو 700هکتار (34درصدمساحت کل استان) را مرتع تشکیل می دهد که غالب گونه این عرصه‌های جنگلی را بلوط تشکیل می دهد.
با توجه به اینکه جنگل های زاگرس حدود 40 درصد از کل جنگل های کشور را تشکیل می دهد، سهم استان کهگیلویه و بویراحمد از جنگل های زاگرس در بین استان های زاگرسی کشور 20 درصد است که بالاترین سهم و سرانه (6/1 هکتار به ازاء هر نفر) جنگل را دارا است و گونه های بلوط، بنه، افرا، زبان گنجشک، زالزالک، گلابی وحشی ،بادام و سایر درختان را در بر می گیرد.
بنابراین جنگل‌ها در حفظ عرصه های طبیعی، کاهش روان آب‌ها و جذب آب در سفره‌های زیرزمینی، حفظ وکاهش فرسایش خاک،بهبود چشم انداز طبیعی ،توسعه گردشگری، حفظ حیات‌وحش، اشتغال‌زایی و بهبود معیشت بهره برداران و ساکنین جنگل ها از اهمیت به سزایی برخوردار است.
با این وجود نیز حفظ و صیانت از پوشش جنگلی از جهات مختلف بسیار حائز اهمیت است، اما همواره بهره‌برداری غیر مجاز در قالب قطع درختان جنگل، تهیه زغال و هیزم برای مصارف روستایی ، وقوع آتش‌سوزی ها، قطع درختان برای توسعه زمین های کشاورزی و نیز پدیده زمین خواری و چرای بی‌رویه دام‌ها از عمده دلایل تخریب جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد به شمار می روند.
اگرچه هنوز از خبر خسارات آفت‌ها به جنگل‌های بلوط کهگیلویه و بویراحمد چند هفته ای بیشترنگذشته است که دستگاه‌های متولی امر با گرم شدن هوا بسیج شده‌اند تا برای کاهش احتمال حریق جنگل‌ها و مراتع استان چاره‌اندیشی کنند.هرچند با استمرار خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها علاوه بر قوت گرفتن روند رشد زوال بلوط در قلب زاگرس، حالا باید همراه با گسترش آفات نگران حریق‌های احتمالی هم بود.
کهگیلویه و بویراحمد در بهار سال جاری بارندگی چشمگیری به خود ندیده است که باید منتظر ماند و دید خشکی امسال چه میزان خسارت جدید به پهنه زاگرس وارد خواهد کرد،اما همدستی آفات و زوال می‌تواند در تلاقی با آتش‌سوزی جنگل‌ها بحران جدی بیافریند، موضوعی که لزوم هوشیاری برای پیشگیری و اتخاذ تدابیر لازم برای مقابله با این چالش را صدچندان می‌کند.
با این تفاسیر نیز هرساله با شروع فصل گرما ، شاهد بروز آتش‌سوزی های پی در پی در مناطق مختلف کهگیلویه و بویراحمد هستیم که موجب از دست رفتن بخشی از زیست بوم زاگرس جنوبی می شود ،هرچند باید توجه کرد در زمان آتش‌سوزی ها این تنها درختان و مراتع نیستند که طعمه حریق می شوند بلکه وحوش زیادی که در منطقه حریق قرار دارند نیز نابود شده و خاک هم قابلیت خود برای رشد گیاهان و درختان را از دست می‌دهد.
علاوه براین جان دوستداران محیط زیست و نیروهای امدادی که برای اطفاء حریق جنگل ها حاضر می‌شوند در خطر است و ممکن است هرلحظه حادثه جبران ناپذیری رخ دهد، چنان که در حوادث آتش‌سوزی سال های گذشته نیزحوادث ناگواری در خصوص تلفات جانی اتفاق افتاد و زنده یاد "البرز زارعی" در حادثه آتش سوزی کوه دیل گچساران دچار سانحه شد و جان به جان آفرین تسلیم کرد.
بنابراین باید توجه داشت که اولین گروهی که به مقابله با آتش سوزی جنگل ها اعزام می شوند،همین روستاییان بومی وافراد ساکن منطقه هستند،هرچند کارشناسان براین باورند که بهترین، ارزان‌ترین و کارآمدترین راهکار مقابله با بحرانی به نام آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع،تجهیز جوامع بومی و همچنین فرهنگ سازی دقیق میان آنها برای جلوگیری از بروز چنین بحران‌هایی خواهد بود.
به گفته کارشناسان تجهیز و فرهنگ‌سازی میان جوامع بومی و روستاییان ساکن در مناطق جنگلی این فرصت را در اختیار آنها قرار می‌دهد که تا رسیدن نیروی امدادی و متخصص برای مقابله با آتش سوزی، خودشان به طور اصولی و با کمترین هزینه در راستای رفع بحران گام برداشته و امکان ادامه فرآیند را برای گروه‌های امدادی مهیا کنند.اگرچه کارشناسان بازهم تاکید دارند که در صورت عدم فرهنگ سازی یا تجهیز جوامع محلی در این گونه حوادث می توان شاهد اتفاقات ناگوار و هزینه های غیر قابل جبرانی در این خصوص نیز باشیم.
این درحالی است که رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران در خصوص اقدامات پیشگیرانه از وقوع آتش سوزی در جنگل ها و مراتع این شهرستان گفته است که متاسفانه در سال گذشته 530هکتار از عرصه های جنگلی و مرتعی این شهرستان طعمه حریق شد، که امسال نیز برای پیشگیری از این حوادث 400 کیلومتر آتش بُر در مناطق مختلف و حادثه خیز این شهرستان نیز ایجاد کردیم.
مجید نظری ادامه داده که سال گذشته نیز حدود 200کیلومتر آتش بُر در مناطق مختلف این شهرستان احداث شد،امسال نیز برای پیشگیری و آمادگی هرچه بیشتر نیروهای امدادی جهت مهار آتش سوزی های احتمالی نیز تعداد پنج هزار آب معدنی تدارک دیده شده است.
به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد، بیش از 90 درصد از آتش‌سوزی در عرصه‌های طبیعی استان توسط عوامل انسانی اتفاق می‌افتد که برخی سهوی و برخی نیز عمدی است.
غلام حسین حکمتیان این را نیز گفته که سال گذشته بیش از 127 مورد آتش سوزی در مراتع و جنگل‌ها استان رخ داد که به بیش از یک هزار و 400 هکتار از مراتع و جنگل‌ها خسارت وارد کرد.
بر این اساس نیز جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد جزو جنگل‌های ارزشمند زاگرس به شمار می‌روند که به لحاظ حفاظت از منابع پایه آب و خاک، تولید محصولات فرعی، ذخایر ژنتیکی، قابلیت گردشگری، مسائل زیست محیطی و… دارای اهمیت منحصر به فردی هستند.
وقوع آتش سوزی‌های گاه و بیگاه در عرصه‌های جنگلی و مرتعی، چرای بی‌رویه دام، انواع بیماری ها و آفات درختان، تعرض به عرصه‌های طبیعی و تغییر کاربری‌ها، اجرای پروژه‌های عمرانی غیرکارشناسی و… هر کدام زخمی را بر تن جنگل‌های بلوط این استان زده است تا سایه بلوط ها را هرچه زودترازسر زاگرس کم کنند،هرچند باید توجه کرد که نابودی بخشی از درختان و پوشش گیاهی زاگرس براثر آفات و بیماری زوال تنها پیامدهای اتفاقات اخیر نیست بلکه آتش‌سوزی یک جنگل می‌تواند پیامدهای بلندمدتی نیز به همراه داشته باشد.
